BoardeX, Hoşdere Hastanesi’nde beklentileri aştı
Zeynep Çalış | 11.03.2019
Girişimci Halis Şimşek’in Ankara’da gerçekleştirdiği hastane yatırımı olan Özel Hoşdere Hastanesi, yaklaşık 630 metrekarelik arsa üzerinde, 5 bin metrekarelik kullanım alanı olan bir bina. Dışarıdan bakılınca küçük gibi görünse de hastane, 6 katı yer altında olmak üzere toplam 12 kattan oluşuyor.
Hastane inşaatının başında proje müdürü olarak görev yapan Kemal Atik ile proje üzerine ve Dalsan Alçı’nın dış cephede kullanılan BoardeX çözümlerinin projeye sağladığı faydalar üzerine sohbet ettik. Atik, 26 senedir inşaat alanında çalışmalar yürütüyor. Akdeniz Üniversitesi’nde İnşaat Mühendisliği eğitimi almış. 1967 doğumlu olan Atik, bugüne kadar yapı alanına dair içme suyu ve kanalizasyon gibi altyapı işlerinden sanat eserleri restorasyonuna, alışveriş merkezleri ve tiyatro binalarına kadar çeşitli üst yapı işlerinde görev almış. Kendini bildi bileli yapı alanında çalışmalar yapıyor. Hoşdere Hastanesi, mesleki yaşamındaki ilk hastane projesi. Ankara Hoşdere Caddesi üzerinde gerçekleştirilen Hoşdere Hastanesi’ni yaptığı diğer işlerle kıyasladığında; “Bugüne kadar yaptığım işler arasında en zor, fakat en keyifli işlerden biri” şeklinde değerlendiriyor.
12 katlı hastanenin özellikli kısmının yer altında bulunduğunu belirten Atik, zeminin su almaması için çok ciddi bir izolasyon çalışması gerçekleştirdiklerini anlatıyor ve projenin inşasındaki detayları şöyle özetliyor: “Çok keyifli bir bina inşa ettik. Statik anlamda çok güçlü bir bina. Çok üst sınıf bir betonarme kullandık. Kalıp sistemi çok özeldi. Su izolasyonu konusu, bina için çok zor ve çok meşakkatli bir çalışmaydı. Zeminde ciddi su vardı. Yanlardan da geliyordu. Hoşdere Caddesi’nde bilinen en derin binalardan biri. Dolayısıyla çevredeki suları da topluyordu. Biz bunu bir şekilde drene ettik. Çok iyi bir yalıtım malzemesi kullandık. Temel çevresinde ısı izolasyonu da yaptık. Tekniğin gereklerini uyguladık. Yaklaşık 24 metre aşağıya indik. Sandık kazısı dediğimiz bir şekilde çok dar ve derin bir kazı yaptık. Etrafta binalar olduğu için rastgele bir kazı olmadı. Çift sıra perde attık. Yani fore kazık, onun önüne bir yalıtım perdesi, onun önüne yalıtım, önüne ısı yalıtımı ve yeniden perde attık. Temelin derinliği 120 cm kalınlığında ciddi bir radye temeline sahip. Bina birçok ağırlıklı yüklere olduğu gibi, depreme karşı da dayanımı yüksek bir bina oldu. Oldukça rijit bir bina.”
‘Yıllarca BoardeX gibi bir malzeme aradım’
Dalsan Alçı’nın devrim niteliğindeki ürünü BoardeX, Hoşdere Hastanesi için de önemli bir çözüm sunmuş. Proje Müdürü Atik, inşaat alanında geçirdiği çeyrek asırlık süre boyunca BoardeX türünde malzeme arayışında olduğunu anlatıyor. Önceleri inşaatlarda çimento esaslı levhaları çok sık kullandıklarını belirten Atik, çimento esaslı yonga levhalarda çok sıkıntı yaşadıklarını söylüyor: “Çünkü cephelerde kullanmak istiyordum. Ancak içindeki ahşabın su ile temasıyla birlikte ciddi sıkıntılar oluştu. Ben aslında gazbeton, bims, tuğla gibi klasik yapı malzemelerini sevmiyorum. Çünkü bunlar hem işi uzatıyor, hem binaya yük getiriyor, hem de istediğimiz kaliteyi yakalayamıyoruz. Bu ürünleri daha çok fabrika yapılarında tercih ediyorum. Bir binayı kısa sürede bitirecekseniz prefabrike ürünleri tercih etmek gerekiyor.”
‘BoardeX’in işleyiş şekli ve işleyiş hızı çok güzel’
BoardeX ile Melih Bey sayesinde tanıştığını anlatıyor Atik ve “BoardeX’e baktığımda, önce bir çekindim. Bunu mu kullanmalıyım, yoksa başka bir şey mi? Sonra üründe beni en çok cezbeden şey, herhangi bir kaplama yapılmasına ihtiyaç duymaması oldu. Çünkü diğer levhalarda bir mantolama sistemiyle kaplama yapmak gerekiyor. Dış cephede birçok meşakkatli aşamalar gerçekleştirmemize neden oluyor. Ben buna karşıyım. Özellikle extrüde köpüğün dış cephede kullanılması bana doğru gelmiyor. Birincisi yangına dayanıklılığı olmayan bir malzeme, ikincisi de bir takım gaz salınımları yaptığı için cephede deformasyon oluşuyor ve dış koşullarda büzüşüyor. Ancak dış cephe levha sistemi olan BoardeX, beklediğimizin üzerinde bir sonuç verdi. Yani içeride COREX alçı levha ve taş yünü, dışarıda ise bir BoardeX’iniz var. Benim için önemli olan ısı geçirgenlik katsayısıydı. BoardeX’in bizim arzu ettiğimiz 0,32’lik ısı geçirgenlik katsayının altında bir sonuç vermesi, bu ürünü projemizde tercih etmemizi sağladı. BoardeX’in işleyiş şekli ve işleyiş hızı çok güzel. Yağmurda ve kardaki performansını test ettik. Üzerine kar da yağdı ama kendini bırakmadı. Benim için önemli olan buydu. BoardeX’in zaman içinde deformasyona uğramadığını da anladık.”
‘Binlerce yıllık alçı, bugün önemli yapı malzemesi haline geldi’
Türkiye’de insanların geleneksel malzemeleri sevdiğini belirten Atik, bunun biraz tutuculuk, biraz da korkuyla ilgisi olduğundan söz ediyor. Yeni ürünlere karşı belli bir önyargı olsa da, BoardeX konusunda araştırmalar yaptığını ve uzmanlarla görüşmeler gerçekleştirdiğini söylüyor. Geçmişi 150 yıl öncesine dayanan beton ve çimentoya göre alçının binlerce yıllık geçmişi olduğunun altını çizen Atik, içindeki katkı maddeleriyle, üzerindeki kağıdıyla günümüzde önemli bir yapı malzemesi haline dönüştüğüne işaret ediyor: “Alçıyı yapı alanında binlerce yıl kullandık. Doğru yaparsanız ayakta kalabilir. Ama içindeki bağlayıcıyı doğru seçmek gerekiyor. Yoksa dış etkilerden bozulacaktır. Alçı levha ile bina yapamazsınız, çünkü alçı levha başka bir şey. Tabi dış cephe için geliştirilen BoardeX, başka bir şey. Yurtdışında da BoardeX gibi malzemeler kullanılıyor. Yapıları hızlı yapmak için ideal bir ürün. Tüm bunları üst üste koyduğumuzda, biz de projemizde BoardeX’e karar verdik. Çünkü dış cephede istediğimiz tek bir ürünle sıvasıyla da, boyasıyla da bitiş yapılmasıydı. BoardeX bunu sağladı. ”
Ürünün uygulaması sırasında da çok iyi bir deneyim kazandıklarını belirten Atik, “BoardeX’in Ceket Omega sistemini kullandık. Yeni bir malzeme olduğu için dikkat edilmesi gereken çok nokta vardı. Ekiplerin de atladığı şeyler oldu. Karşılıklı birbirimizi uyardık, bilgimizi tazeledik, çok şey öğrendik. Sonraki inşaatlarımızda da tercih edeceğimiz bir ürün olacak. Çünkü taşıyıcı malzemeler güzel. Et kalınlıkları gayet iyi. Düzenli bir malzeme. Gelen malzemeler aynı. Dolayısıyla duvar kalınlıkları aynı. Bu anlamda ürün, doğru bir uygulama yapmamızı da sağladı” diyor.
‘BoardeX, projeye alan kazandırdı’
BoardeX’in projeye alan kazandırdığını kaydeden Atik, şunları kaydediyor: “Bizim mimari projemiz, geleneksel malzemelerle olabilecek bir yapı değil. Girintiler, pencere merkezleri, söveler, yalancı kirişler olduğu için binadaki bu hareketi geleneksel malzemeyle veremezsiniz. BoardeX’in taşıyıcı sistemi, betonarme taşıyıcı sisteminin önüne geçiyor. Dolayısıyla binada ciddi bir alan da kazandırıyor. 10 cm’lik bir alan ki, bütün binaya vurduğunuz da, çevresi 100 metre ise 10 metrekare ediyor.”
Ürünün avantajlarından faydalanabilmenin yolunun doğru hesaplar ve doğru uygulamalardan geçtiğini ifade ediyor Atik ve ancak bu şekilde ekonomiye de katkı sunulabildiğini söylüyor: “Tabi burada müteahhitlik faktörü de önem arz ediyor. Ki biz, bu yüzden biraz şanslıyız. Bizim projemizde müteahhit yok. Müteahhit diyebilir ki, ‘Ne gereği var 8-9 santimde bir demir atıyorsunuz? 14 santimde atın. 9’dan 14 santime çıkartmak, demir hesabında yüzde 30 tasarruf etmek demek. Ama iş öyle değil. Hastane gibi içinde hareketlerin, yüklerin, değişkenlerin fazla olduğu yerde bunu yapamazsınız. Ki bunu hiçbir binada da yapmamanız lazım. Kamuya açık alanlarda veya kendi evinde insan uyurken rahat uyumak ister. Bizler artık kendi dolaplarımızı bağlıyoruz duvarlara. Deprem olduğunda ana taşıyıcı statik etkinin dinamiğe dönüşüm etkileşimini bilmiyoruz. Bu noktada BoardeX, tek başına depreme dayanıklı değil, ama elemanları depreme dayanıklı. Çünkü mekanik bir bağlantı söz konusu. Evin içinde baretle yatmak istemiyorsanız mekanik iş yapacaksınız.”
‘BoardeX, depremde yapıyı bırakmıyor’
BoardeX gibi malzemelerin deprem gibi afetler için de hayati bir işlev görebildiğinden söz ediyor Atik ve “Depremde insanların hayatlarını kaybetmesinin nedenlerinden biri duvarlardır. Duvarlar kendisini bırakıyor ve yıkılıyor. BoardeX gibi mekanik olarak iyi bağladığınız bir eleman, deprem esnasında yapıyı bırakmıyor. Kendi içerisinde çatlamalar olabilir, ama yıkılarak insanların hayatına son vermez. Eğer ana taşıyıcınız sağlamsa, insanlar ölmez depremde. Deprem öldürmez bina öldürür yaklaşımı çok doğru” diyor.
Atik, BoardeX’in güvenlik açısından da, darbe dayanımı açısından da iyi bir malzeme olduğunu belirtiyor. Bazen öyle mimari çizimler geliyor ki yapı elemanının onu sağlayamadığını, ancak BoardeX’in yapısı sayesinde istedikleri hareketleri verebilen bir esneklik sağladığını söylüyor: “İçerleklik dışarlaklık istiyorsanız binanın ana taşıyıcısından sonra, binayı kapatan elemanları taşıtmak için başka konstrüksiyon yapmanız gerekiyor. İki tane ankraj ettiğiniz elemanların birleşme noktasında çalışma olur. Biz binada bunu görmek istemiyoruz. Farklı farklı çalışmaya başlıyor. Kütlesi farklı, bağlantı elemanları farklı. Binada hareketler görürsünüz. BoardeX gibi rijit malzeme hareket ederse, bina kötü olur ve biz boşuna çalışmış oluruz.“
Dalsan Alçı’nın yenilikçi yaklaşımı önem arz ediyor
Atik, yapıda kullanılacak ürün tercihlerindeki yaklaşımlarını da şöyle özetliyor: “Her şeyden önce kullanacağınız ürüne hakim olmanız gerekiyor. Bunun için de elinizde doğru veriler olmalı. Elinizde laboratuar çalışması olması lazım. Bunlar kesinlikle analitik olmalı, varsayımlar üzerine kurulmamalı. Bilimsel olarak testlerinin yapılarak bunların yazılı olarak sunulması değerli. Dalsan Alçı’nın geliştirdiği ürünlerde bu tür bir yaklaşım içinde olduğunu görmek memnuniyet verici. Ülke için iyi şeyler yapıyor. Araştırma geliştirme konusunda yaptığı çalışmalar iyi. Keşke bunu herkes yapsa. Genelde böyle bir çalışma içinde olan firmalar, belli bir üründen sonra o ürünün üzerine yatıyorlar, yeni şeyler geliştirmiyorlar. Dalsan Alçı, araştırma geliştirme yatırımındaki yaklaşımı önem arz ediyor. BoardeX’i yazın uygulamış olsaydık, sonuçlarını göremeyebilirdik. Ama kışın uyguladık ve şu ana kadar üründe herhangi bir sorun yaşamadık. BoardeX ile iyi bir çalışma yaptığımızı düşünüyorum. İyi sonuçlar aldık. Yaptığımız bina, bana keyif veriyor. Soru işaretleri yoksa tamamdır. Dalsan Alçı’yı tebrik ediyorum. Çalışanlar ilgiliydi. Sürekli birlikte çalıştık. Sorduğumuz sorulara yanıt alabildik. Ki bu çok önemli.”
‘Malzeme konusunda bilgilendirme satıcının sorumluluğunda’
Atik, tüketicilerin binada kullanılan ürünlerin özellikleriyle ilgili yeterli bir bilinç içinde olmadıkları konusuna değinirken, tüketicinin bilgilendirilmesinin satıcının ve o işi yapanın sorumluluğunda olduğu mesajı veriyor: “Biz inanan bir milletiz, herkese inanıyoruz. Birisi bir binayı yaptığı zaman ehliyetli kabul ediyoruz. Bu, Türkiye gibi ülkelerde iyi değil. Çünkü insanlar o zaman birbirini kandırıyor. Benim için insan hayatı her şeyden önemli. Bir mühendis olarak da işimi yaparken insana zarar gelmemesi benim için önemli. Bir bina yaparken bu bina yıkılabilir diye düşünürsek, mühendis değiliz biz. Tüketiciden her şeyi bilmesini bekleyemeyiz. Yani satın aldığı daire küf yapar mı, antibakteriyel mi, nefes alabilir mi, saldığı gaz zehirli mi gibi konularda bilgili olan bir müşteri yok ki. Plastik doğrama taktırıyorlar, hiç kimsenin evi nefes almıyor. Bina nefes almazsa, siz nefes alamazsınız. Ben bina satıyorsam bu bilgiyi vermeliyim. Müşteriye seramiğin deseni veya laminant parke değil; ‘Bu binada çevreci bir malzeme var, bina şu kadar yıl dayanır, depremde yıkılmaz’ gibi bilgiler vermek gerekiyor. İnsana değer veremiyorsak, para kazanmanın da bir anlamı yok. Ben bir bina yapıyorsam o insanı düşünmem lazım. Eğer bir doktorsam da, mühendissem de, müteahhitsem de, çöpçüysem de öyle. İnsana insanca bakmam lazım. Eğer insana saygı duymuyorsan, insanı müşteri olarak görürseniz, her şeyi yaparsınız. Dairesine giren insan, penceresinden dışarıya baktığında kendini güvende hissetmeli ve teşekkür etmeli size.”
Bugün sektörde üniversite mezunu olmuş fakat bu alanda usta kadar bilgiye sahip olmayan üniversiteli mühendislerle karşı karşıya oldukları eleştirisini de yapan Atik, yetersiz ve kötü eğitim sisteminin mezun ettiği mühendis olmaktansa, inşaatlarda deneyim kazanmış usta olmanın çok daha değerli olduğunu sözlerine ekliyor.
Proje Künyesi
Proje Adı: Hoşdere Hastenesi
Proje Yeri: Ankara
Yatırımcı: Halis Şimşek
Proje Türü: Hastane
Mimari Proje: Kurucuoğlu Mimarlık
Proje Müdürü: Kemal Atik
Proje Alanı: 630 m2
Toplam İnşaat Alanı: 5 bin m2
Proje Başlangıç Tarihi: Kasım 2016
Kullanılan Dalsan ürünleri: BoardeX, COREX
